Blog
Zgody korporacyjne na sprzedaż udziałów lub akcji
W spółkach kapitałowych generalną zasadą jest umożliwienie wspólnikom zbywania posiadanych udziałów lub akcji bez żadnych ograniczeń. Wspólnicy więc mogą mieć zawsze zapewnioną opcję wyjścia ze spółki. Przepisy Kodeksu spółek handlowych wprost przewidują możliwość uzależnienia zbycia praw udziałowych od zgody spółki albo ustanowienia innego ograniczenia w tym zakresie.
Zbycie udziałów w spółce z o.o.
Jeżeli umowa spółki uzależnia zbycie udziałów od zgody spółki, to w razie braku postanowień dotyczących organu, który ma wyrazić tę zgodę, zastosowanie będzie miała regulacja Kodeksu spółek handlowych. W takim przypadku zgody udziela zarząd w formie pisemnej. Jeżeli zgody nie udzielono, to sąd rejestrowy może pozwolić na zbycie udziałów, jeżeli istnieją ważne powody. Umowa spółki często w praktyce zawiera postanowienia o przyznaniu pozostałym wspólnikom prawa pierwokupu lub pierwszeństwa przy zbywaniu udziałów przez jednego z nich. Ograniczenia w zbywaniu udziałów niekiedy polegają także na wskazaniu określonych kategorii osób, które mogą być nabywcami, na przykład tylko osoby wykonujące określony zawód.
Zbycie akcji w spółce akcyjnej
Także w spółce akcyjnej statut może uzależnić rozporządzenie akcjami (tylko imiennymi) od zgody spółki albo w inny sposób ograniczyć możliwość rozporządzenia nimi. W przypadku gdy statut uzależnia przeniesienie akcji od zgody spółki, zgody udziela zarząd w formie pisemnej pod rygorem nieważności, jeżeli statut nie stanowi inaczej. Jeżeli spółka odmawia zgody na przeniesienie akcji, powinna wskazać innego nabywcę. Termin do wskazania nabywcy, cenę albo sposób jej określenia oraz termin zapłaty określa statut. W przypadku braku tych postanowień akcja imienna może być zbyta bez ograniczenia. W spółce akcyjnej dopuszczalne jest także zawarcie umów ograniczających na określony czas rozporządzanie akcją. Ograniczenie rozporządzania nie może być ustanowione na okres dłuższy niż pięć lat od dnia zawarcia umowy. Ponadto dopuszczalne są umowy ustanawiające prawo pierwokupu lub inne prawo pierwszeństwa nabycia akcji. Ograniczenia rozporządzania, wynikające z takich umów, nie mogą trwać dłużej niż dziesięć lat od dnia zawarcia umowy.
Czy można wyłączyć całkowicie dopuszczalność zbywania udziałów?
Dla prawidłowego funkcjonowania spółki kapitałowej często niezbędna jest prawidłowa współpraca wspólników mających do siebie wzajemne zaufanie czy też osobiste kwalifikacje jednego ze wspólników. Dlatego też często wspólnikom może zależeć na tym aby wyjście ze spółki było całkowicie wyłączone lub maksymalnie ograniczone. Czy jest to dopuszczalne? W wyroku z dnia 1 grudnia 2011 r., sygn. akt: I CSK 132/11 Sąd Najwyższy uznał, że sprzeczne z ustawą będą regulacje umowne bezpośrednio bądź pośrednio wyłączające zbywalność udziałów. Nie chodzi tylko o wyłączenie zbywalności wprost, ale również o takie ograniczenie zbywalności udziałów, które czyni zbycie nadmiernie utrudnionym.
Skutki sprzedaży udziałów mimo braku zgody
W wyroku z dnia 9 lutego 2007 r., sygn. akt: III CSK 311/06 Sąd Najwyższy stwierdził, że czynność prawna polegająca na zbyciu udziałów bez wymaganej zgody spółki jest czynnością niezupełną (bezskuteczność zawieszona). Oznacza to w praktyce, że zgoda nie musiała być udzielona przed zawarciem samej umowy, lecz może zostać także wyrażona później. W celu uniknięcia niepewności co do skuteczności samej transakcji strony powinny upewnić się, że wszystkie zgody korporacyjne na zbycie udziałów lub akcji zostały udzielone.
▬ Polityka prywatności ▬
▬ Regulamin ▬
▬ Kontakt z nami ▬
ul. Kręta 10/U1, 50-233 Wrocław
+48 533 728 705
biuro@kancelariawalasiak.pl
Kancelaria Radcy Prawnego Marcin Walasiak